Stanisław Pawlak - Powstaniec Wielkopolski

Stanisław Pawlak urodził się 14 października 1889 r. w Grudnie (pow. obornicki). Był jednym z siedmiorga dzieci Piotra i Rozalii Pawlak (z domu Burchardt). Stanisław Pawlak ukończył szkołę powszechną w Rogoźnie, gdzie według jego córki był szykanowany przez nauczycieli za “Polskość”. Następnie pracował jako robotnik rolny. Mając 18 lat podjął się nauki zawodu ślusarza w zakładach Cegielskiego w Poznaniu, którą musiał przerwać, gdyż został powołany do wojska niemieckiego

W 1914 roku wybuchła I wojna światowa i jako żołnierz armii niemieckiej brał udział w działaniach wojennych. Został ranny dnia 25 sierpnia 1914 r.

Stanisław Pawlak 13 stycznia 1919 r. wstąpił jako ochotnik do kompanii powstańczej w Obornikach (dowódca Anioła). Po wstąpieniu w szeregi powstańcze został wysłany na front od Czarnkowa do Ujścia. Brał udział w bitwie pod Jabłonowem, Nową Wsią, Małą, Wyszynami, Grabowicami, Romanowem, Kruszewem i Wrzeszczyną. Po ukończeniu akcji powstańczej został przydzielony do 63 pułku piechoty Pomorskiej, a następnie do 64 pułku piechoty Pomorskiej. 08 kwietnia 1920 r. został zwolniony z Wojska Polskiego, a następnie przeszedł do służby kolejowej. Jako kowal pracował w parowozowni w Rogoźnie. Podczas pobytu w Obornikach poznał swoją przyszłą żonę, Rozalię Czepek. 29 lipca 1920 r. Stanisław i Rozalia wzięli ślub, który odbył się w Objezierzu. Po ślubie zamieszkali w Rogoźnie. Z małżeństwa Stanisława i Rozalii narodziła się trójka dzieci: Jadwiga, Marian i Leokadia.
W trakcie II wojny światowej Stanisław nadal pracował w parowozowni, co uchroniło jego rodzinę od wywózki do Generalnego Gubernatorstwa, ale nie uchroniło jego córki Jadwigi przed wywózką do Niemiec, gdzie pracowała niewolniczo w rolnictwie. Syn Marian w został natomiast aresztowany przez Gestapo i osadzony w areszcie śledczym w Szamotułach. Tam był bity i torturowany. W areszcie przebywał od listopada 1941 r. do marca 1942 r. Do domu wrócił jednak ciężko chory (z odbitymi nerkami i gruźlicą). Zmarł 28 grudnia 1943 r.
W czasie II wojny światowej jego losy połączone zostały z losami lekarza armii amerykańskiej, Louis’a Nash’a.
Louis Nash przebywał w niemieckim obozie dla jeńców wojennych, a po jego oswobodzeniu lekarz wraz z innym amerykańskim żołnierzem postanowili przedostać się do ambasady amerykańskiej w Warszawie. Po długotrwałej wędrówce w lutym 1945 r. dotarli do Rogoźna, gdzie mieli nadzieję na kontynuowanie swojej podróży pociągiem. Stanisław i Rozalia spotkali ich skrajnie wycieńczonych i chorych na dworcu kolejowym i zaprosili do swojego domu. Niezwłocznie podjęli się opieki nad żołnierzami, a lokalny lekarz odwiedzał ich dwukrotnie w ciągu dnia. Mieszkańcy Rogoźna przynosili jedzenie dla nietypowych gości, które wcześniej pieczołowicie ukrywali przed Niemcami. 20 lutego 1945 r. już zdrowi i wdzięczni mieszkańcom Rogoźna za pomoc wyruszyli w dalszą drogę.
Po wojnie Stanisław nadal pracował na kolei.
26 lutego 1958 r. został odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczy.
Stanisław Pawlak zmarł 25 maja 1961 r. i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Rogoźnie.

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Walenty Chudy (1900-1988) - Powstaniec Wielkopolski, uczestnik I i II wojny światowej

Obraz
Walenty Chudy to mój prapradziadek, który na stałe zapisał się w historii Naszego miasta oraz regionu. Był synem Antoniego oraz Magdaleny z domu Winkelman. Urodził się 02.02.1900 roku. Miał 3 siostry: Jadwigę, Pelagię oraz Franciszkę. W 1914 roku ukończył szkołę ludową w Obornikach. Od 1915 – 1918 roku uczył się zawodu leśniczego. Prawdopodobnie tutaj narodziła się Jego miłość do przyrody. Całe życie interesował się ptakami oraz zwierzętami leśnymi. Uwielbiał zbierać grzyby oraz godzinami spacerować po lesie. W maju 1918 roku został powołany do armii niemieckiej. Od stycznia 1919 roku brał udział w Powstaniu Wielkopolskim w Obornikach. Walczył pod Czarnkowem. Do listopada 1922 roku służył w wojsku polskim. W okresie międzywojennym mieszkał w Obornikach. Ożenił się z Marią Biedną, z którą miał dwie córki – Łucję oraz Czesławę. Był członkiem Stronnictwa Narodowego i Katolickiego Towarzystwa Robotników Polskich. 22 sierpnia 1939 roku został zmobilizowany i otrzymał przydział do 14 batalio...
Czytaj więcej

Stanisław Piątek (1904-1992) - uczestnik kampanii wrześniowej, więzień łagrów rosyjskich, żołnierz Armii Andersa, uczestnik bitwy o Monte Cassino, Ankonę i Bolonię

Obraz
Mój pradziadek, Stanisław Piątek urodził się 3 września 1904 roku w Siernikach. W okresie międzywojennym mieszkał z żoną i dziećmi w Rogoźnie. W sierpniu 1939 roku został zmobilizowany i wcielony do Wojska Polskiego. W trakcie kampanii wrześniowej brał czynny udział w walkach z Niemcami m.in. pod Przemyślem oraz w okolicach Lwowa. 20 września 1939 r. został aresztowany przez Rosjan i trafił do obozu NKWD Równe pod Lwowem. W niewoli przebywał do 1941 r. Następnie w miejscowości Tockoje wstąpił w szeregi organizującego się w Związku Radzieckim Wojska Polskiego. Z armią gen. Władysława Andersa pokonał cały szlak bojowy przez Iran, Irak, Palestynę, Egipt aż do Włoch. Przydzielony do 6 Kompanii Sanitarnej 5 Kresowej Dywizji Piechoty brał udział w walkach o Monte Cassino, Ankonę oraz w natarciu na Bolonię. Po zakończeniu wojny został przetransportowany do Wielkiej Brytanii. Do Ojczyzny powrócił w maju 1947 r. Został zatrudniony jako stolarz w Fabryce Mebli w Rogoźnie, gdzie pracował przez ko...
Czytaj więcej

Wiktor Dąbrowicz - weteran II wojny światowej

Obraz
Pradziadek Wiktor Dąbrowicz podczas II wojny światowej był w niewoli niemieckiej i walczył o Polskę w Armii Poznań. Już w sierpniu 1939 roku został powołany do wojska w mobilizacji wojskowej (na wypadek wybuchu wojny). Walczył w Armii Poznań w bitwie nad Bzurą, która jak wiemy zakończyła się porażką Polaków. Kiedy oddział, w którym walczył mój dziadek, został rozbrojony przez niemieckich żołnierzy, każdy członek oddziału musiał wracać do domu na własną rękę. Wracając do domu, dziadek wsiadł na stacji kolejowej w Poznaniu, gdzie został zatrzymany przez niemieckich wojskowych, którzy zabrali go do Stalagu II A w Neubrandenburgu. Tam więzili go około 3 miesiące, a potem przewieźli do Schwerin w Meklemburgii, gdzie pracował na roli u gospodarza do końca wojny. W 1945 roku, kiedy Armia Czerwona wkroczyła na teren Niemiec, został uwolniony. Po tym, jak dziadek wrócił do domu (około 2 tygodnie później) został aresztowany przez Rosjan i zabrany na komendę w Obornikach, przesiedział tam 2-3 dni...
Czytaj więcej